Luj shoto luj, ditėn ta paguj.
U zgjova nė mėngjes duke kėndu atė kangėn:
"What a difference a day makes, uuuuu
24 little hours, uuuuuu"
edhe nima ishte qashtu. U zgjova pozitiv edhe i gatshėm me ju qasė hala tenaltzeve. I vetmi send qė u mėrzitsha ish mos me ju shkaktu fat tė keq Joes dhe Rollandit.
EDHE PAK PĖR NEPAL (mes rreshtash)
Ma sė pari puna e orės. Nė Angli kur ėshtė ora 12:00 masdite nė Nepal ėshtė 17:45 masdite. Paramendo, thu se s'mujtėn me e bo 18:00. "E pse?" po pytni sigurisht, e sqarimi i dhėnė ishte pėr me tregu se Nepali ėshtė ndryshe prej vendeve tjera nė botė. Unė po mendoj sepse Nepalezt jon ma gllupa se vendet tjera nė botė.
Nepali ėshtė i ndamė nė klasa, hiq mė pak se 36 klasė. Nėse je Sherpa Sherpa je klasa mė e ulėt. Nėse je Sherpa Lama atėherė je ma i nalti i Sherpave, e qėsi mesele.
Pėrshėndetja e Nepalezve: NAMASTE, edhe duhet me i bo shuplakat bashk, edhe gishtat tregus me i qitė aty ku bashkohen vetllat e atyne qė i kanė vetllat e baskume.
SHERPA (mes rreshtash)
Kėta janė tipat qė kur shkon njeri n'treking edhe priton me e bajtė ruksakun (mu kujtu natėn fjala origjinale shqipe pėr ranac) e bajnė ruksakun pėr ty, edhe ti normal i pagun rape.
PORTER (mes rreshtash akoma)
Janė Shepra Sherpat tė cilėt e kanė pėr detyrė me bajtė sende nė shpinė, mesatarisht 70kg, edhe me i qu prej katunit tė fundit ku shkojnė autobusat e kamionat, e deri nė fshatrat qė jonė deri n'5000m naltėsi mbidetare. I merrshin kah 15 rupi, ose 10p pėr kilogram, edhe normal killaven totalisht.
VAZHDOJMĖ TASH
Hangra bukė tibetane me puter kikirikash pėr mėngjes (50 rupi), se Joe e porositi qate. Plus asaj ēmimet kishin hypė astronomikisht, prej 5 nė 40 rupi pėr ēaj tė zi (sendi ma i lirė) kėshtu qė s'dojsha me marrė diēka shumė tė shtrejtė se m'vijke inat me harxhu pare palidhje. E di ēka po thuni, demek edhe 40 rupi (30p) pėr ēaj ėshtė belesh, por qe, s'kom qef me ma ngulė se e ha pa lezet ushqimin.
Kjo rezultoj nė ēdo kafshatė me shku shumė kadale prej formės solide nė tė cilėn ishte servu, e deri nė formėn likuide nė mėlqinė time. Por, inati fyt-thati.
U nisėm dhe do ta kishim shumė vėshtirė (aspak rrezik) deri sa ngjitemi nė Ghoratabela (3030m) ku do tė pushonim. Joe udhėheqte ndėrsa Rolland rrinte i mbramti.
PAK PĖR ROLLAND
Djalė bardhosh 34 vjeēar, qe 7 vite nė udhėtime rreth botės, por mė sė shumti ishte kėnaqė nė Japoni. Udhėtonte vetėm, por ishte bashku me Joe-nė nė Siabru Beysi. Edhepse amerikan, edhepse i shtetit amė tė George W Bushit, dinte mjaft gjana pėr botėn politike shoqėrore, etj etj. E diti ku ėshtė Kosova dhe problemet qė do tė shkaktonte nė Maqedoni ndamja e Kosovės.
Shumė djalė i mirė, por m'shkojke n'nerva se e pėrdorke fjalėn "Y'all" shumė. "Y'all" dmth "You all" (pėr ata qė s'e dijnė, e mos tutni, se s'po ja u insultoj inteligjencėn juve qė e dini). Mė shkojke n'nerva se ne ishim 2 veta, e sa herė thojke ai "Hey y'all, what do you think of doing now?", unė kqyrsha kush tjetėr ėshtė nė mesin tonė, pėrpos meje dhe Joe-sė.
HALA TENALTZE
Kur e ke cakun diēka qė ėshtė mė naltė se ku je, sendi i fundit qė don me bo ėshtė me hecė nė teposhtze, se e din qė s'ke qare qatė teposhtze pa e kompenzu edhe s'ke arritė kurgjo n'pikėpamje tė tenaltzes, dhe tortura e progresit veē sa shtohet pa nevojė. Tenaltze idiotike, tė poshtra, kah 15 minuta nganjėherė
duke hypė nė shkallė ku secila ishin tė nalta sa stufat ose termot qė secili i kemi nė shtėpitė tona kosovare. U killavėm.
PUSHIM SHYQYR
Mbas 3 orėsh ecje mbrimė nė Ghoratabela ku unė morra supė tė perimeve se ma fyti mu tha edhe barku ish untė, me chapati, bukė kjo si kuleqt e pites kur t'i pjek n'rresho (ringėll serbo-gjermanisht). Aty mujshim me marrė mushka pėr me na qu deri n'destinim, por s'ish poenta me bo hile. Ēka ish ma e mira e Ghoratabela, ish fakti se prej kėtu tenaltze tė kėqija nuk kishte ma, e kjo shumė mirė ndikonte nė moral.
MORALI
Send i poshtėr dhe labil, sė paku pėr mu. Nona jeme s'e ka problem, sa herė t'i bjen morali e han ni rresht ēokolladė edhe menihere i ngritet, por unė s'dijsha t'shumtėn e kohės si me e ngritė. Por qat tė mirė e ka trekingu qė a u nise nihere ma s'un kthehesh. S'ke qare. Ja ke me shku ku je nisė, ja s'ka se s'ja falė vetes kurrė. Ku me marrė krejt sendet nė jetė me qenė aq pa qare me i qu deri nė fund? Hiq ma larg mos me i qu ment se te lidhjet e mija dashurore. Mendojsha t'kish qenė dashnija treking, deri tash isha martu disa herė. Kėtu ju kėrkoj ndjesė tė gjithė femrave qė m'kanė zatetė nė kohė tė gabushme: nė kohė para trekingut.
MOS I BESONI TĖRĖSISHT LIBRAVE
"Pjesa mė e vėshtirė ėshtė para Ghoratabelės" thojke libri. Rrenė klluz. Ani qysh isha shliru. O qfarė tenaltze e gjatė. Qaq e gjatė, plus oksigjeni i reduktum, sa qė mbetsha ēdo 10 hapa pa frymė dhe mu deshke me u nalė. Qaq poshtnuse dhe e ngadalshme kjo ngjitje e ime, sa qė edhe plaka angleze me
zvicranen mė kalun. Ēka ish ma interesant s'ma nijke.
Kur mbrriva nė rrafsh mule masnej me la mut me shurrė, e me i kalu 'vashat' tibetano-jetuse, por as kjo s'e shnoshke egon teme qė kishte pėsu.
WHERE FROM? WHICH LODGE?
Gjatė hyp-zhdrypjeve tė shumta kėtė ditė pamė shumė llokallca qė lėvizshin poshtė e naltė, yak-a (yak, nifar lloj bulli i egėr me lesh shumė, qė shumė lehtė mundet me tu vėrsulė, sidomos nėse osht i frustrum seksualsht). Edhepse shtigjet e ngushta, u duhshe me kalu anash yak-ut, ton kohėn tuj u lutė qė osht shprazė te naj nak (nak, yak-u femėn) nja gjysė ore pėrpara.
Si e shifshim ni llokallc/llokallce ma s'pari "Namaste", mandej vijojke pytja numėr njė: "Where From?". Pytja numėr dy: "Which lodge you stay?". Pytja numėr dy i kish dy kuptime, ose ku ke ndejt dje, ose ku ke me ndejtė sonte. Sidoqoftė, ose kishin me ta propozu ni vend ku me ndejtė, ose dojshin me ditė se cili pronar i kėsollave kishte bo pare mbramė prej turistave. Shumė po i kqyrshin punėt e qetrit kėtu.
Qaq na u bo kjo pytje "Which lodge" bajat, sa qė unė propozova, edhe jom shumė krenar qė m'ra n'mend, qė tash e tutje me ju pėrgjigjė kėsaj pytje me "No lodge, sleep in tent." Pėrkundėr hutimit tė dukshėm qė shkaktojke pėrgjigja jonė nė llokallca, prap e gjejshin nifar pytje me t'a lodhė qukin n'midis sikletit tonė t'hecmes dhe t'ruksakut tė randė.
LANGTANG (3330m)
Mbrrimė mė nė fund. Ishte fshat mjaft i madh, si njė lloj kryeqyteti i qatij regjioni. Duke lypė vend ku me fjetė Rollandi u hup diqysh, dhe unė dhe Joe e zgjodhėm njė kėsollė ku kishte tushin dhe quqavcin mbrenda. Dhomėn na dhanė falas me kusht me hangėr aty.
Paramendo, unė insistova nė tush, se nima u bona pėrē, vetės ja qojsha gėrdinė. U lava, dhe shkova me u nxe nė dhomė tė ditės (i vetmi vend me flakė). Erdh Joe dhe nisėm llafollsėn, se gjatė trekut nuk flet njeri shumė.
V: What does Namaste mean literarly?
J: I salute the God within you.
V: I figured it'd be something like that. So Joe, how old are you anyway?
J: 36
V: I head you mentioned you're married. Any kids?
J: I've two kids but they're my wife's kids. She's Colombian and was divorced when I met her. But she's wonderful so I love any product of her's, including her kids.
V: My sentiments exactly. I couldn't love even my kids, unless I loved their mother. I think I'm sick, hahaha.
J: Probably. So, tell me about Kosovo, the war and how's it like over there?
V: Well, it's brilliant there at the mo, but as far as the war, it goes something like this....
Mas dy ore muhabet, nejtėm sa nejtėm, hangrėm, ai nė njė dhomė unė nė tjetrėn fjetėm. Dhoma me dėrrasa me ka 1cm zbrastinė qė e lejshin ajrin e ftoftė tė jashtit me hy pa problem. Shyqyr e pata thesin e fjetjes pėr temperatura deri -20 gradė Celsius, edhe prap se prap nirtha pak gjatė natės.
HAJE PO PUSHOJNA
Njė natė pėrpara na tregunė se sot kishte martesė tibetane nė fshatin ku ishim. Joe kishte shumė dėshirė me pa martesėn, edhe mu m'konvenojke me pushu, edhe Rollandit, kėshtu qė ndejtėm gjithė ditėn kėtu.
PURPU
Joe e kishte lanė me shku nė njė shtėpi tipike tibetane e banume me familje tipike tibetane, pėr me fotografu. Shkum te shtėpia e Purput, plakė kjo 70 vjeēare plus, e rrudhun, e strukun, por si kushtet e vėshtira tė jetesės, akoma ishte e fortė.
Njė herė i pėrshėndetėm me 'Namaste', e mandej nė mėnyrėn tonė evropiane, duke ja dhanė njeni-tjetrit dorėn. Kur ma dha Purpu dorėn, e kishte lėkurėn aq tė vrazhdė, sa qė menjėherė mendova qysh burri i saj, i cili kishte vdekur qe sa kohė, sigurisht kurrė nuk ka kėrku prej grusė tė saj me ja ndėrkatė.
Shtėpia e ngritun 1m prej tokės, e marume prej drasash, me pluhun dhe kushte katastrofale pėr jetesė, pa ujė, pa wc (e bojshin kakėn nė mal). Thoshin qė shtėpia ėshtė 1000 vjet e vjetėr, dhoma e ditės ishte mjaft e madhe dhe nė dhomėn tjetėr ishte njė manastir ku flente Qime, nipi i madh i Purput.
Nė qysh tė dhomės ishte flaka, por nė vend tė oxhakut nė kulm ishte e hapur njė vrimė e cila nuk e krynte funksionin e duhur. Si rezultat tymi tė mbytke, sidomos nėse rrijshe nė kėmbė. Ulun nuk ishte qaq keq.
Na dhanė me pi ēaj tibeti, i cili ishte sendi ma i gėrditshėm qė kom pi najherė. U bojke me nifar barishte ēaji tė tibetit, qumsht tė yak-ut, puter tė yak-ut dhe krypė. Unė e piva nė mėnyrė skeptike njė gėrē, dhe e shfrytėzova rastin me e kthy nė xhygym pjesėn tjetėr kur Purpu shkoi me ju dhanė gjove me hongėr.
Mas asaj na dhanė me pi Ēang, raki kjo tibetane e bome prej orizit, dhe si margaritave qė ju qitet krypa rreth gotės, kėtu po qitej puteri i yak-ut. Shijen e kish si nifar vene e bardhė e stėrshpėrlame me ujė, dhe normalisht, katastrofale, por hajt mu duhke me shty cigaren me diēka.
Na lutėn me fjetė te ata sonte, dhe ne pranum.
SHĖTITJA
U ngjitėm njė kodre pak mė naltė pėr tė pasė pamje mė tė mirė tė lugut. Nė largėsi pėr herė tė parė shifeshin majet e rrėpishme tė Langtang Lirung (7984m) maja mė e naltė qė do ta shifnim. Nė Everest pėr tė shku nevojiteshin sė paku 3 javė, e unė i kisha vetėm 2. E shfrytėzum rastin pėr ta bo njė sy gjumė nė kohėn fantastike pranverore.
MARTESA
E shiqum vetėm prej sė largu, dhe s'ish ku me ditė se ēka. Fatlumi dhe fatlumja rrishin ulun komėkryq para njė trueze dhe krejt fshati shkonte dhe ju qitke pare nė njė shportė edhe ju jepshin nga njė shall tė mnafshit. Si qitke dikush pare, bridesmaidat bėritshin diēka qė m'tingllojke si "PARSITEEEEEEE" edhe njeni i mshojke tupanit 1 herė, edhe ziles 1 herė. Prit qė po ja nisė vallzimi, s'ka, prit, s'ka, prit, s'ka. Dikur u dorzum edhe shkum me hangėr aty ku ishim njė natė pėrpara se s'i besojshim kualitetit tė Purpus.
Purpun harrova me ju tregu e gjetėm duke hangėr dal bhat, me njė pjatė nė tė cilėn e kishte pėrzi krejt, edhe me dorė tė djathtė rraske sa q'mujke (se me t'majtėn lahet bötha). Krejt dora e saj e lloqkovatun me oriz e curry, mu gėrditė mu qunė. Krejt ēka u tutsha ish mos pahiri po i dukem i lezeqėm e po don me ma kapė faqen.
PRAP JAHUDIKA
Kur shkum te kėsolla e mbramshme, aty ishte Jahudika e quajtur Sarha. Na tregoi qysh kishte tentu me shku nė cakun tonė tė ardhshėm, Kyanin Gompa (3730m), por ishte ndi keq dhe ishte kthy. Unė mendova qysh s'e hongėr dreqi me vdekė qaty, nonėn e jahudikės t'shminkatun e parfymosun.
Folke e folke, thuse ish najkush i interesum. Joe (prindt imigranta italianė), po meritojke medale ēfarė durimi kish. Na tregojke Jahudika qysh non-stop po shkon n'Bangkok, edhe qysh tash e ka kuptu se po shkon qaq shpesh sepse atje thjeshtė po ka qef me jetu. Shumė po i pėlqen. Tregoj pėr shoqet e veta qė po shkojnė n'Bangkok, burrat po i lajnė n'Izrael, edhe aty po gjejnė djelmosha bangkokianė me tė cilėt me u dėfry.
Mandej ra fjala pėr konfliktin izraelo-palestinez:
S: Bangkok, so good, my God, no war, no war, enough war. We have enough war in Israel. And poeple here so poor, so poor my God, I happy I came to see my luck.
V: (vetmeveti) Ta qift dreqi nonėn, shko n'Palestinė sheh sa t'dush t'varfun.
S: Is terrible, is terrible what happening in Israel. Everyday there bomb, bomb, bomb. I no like to say, but I say anyway, only good Palesitinian is a dead Palestinian.
J: sefte mbet pa tekst njeri
V: (vetmeveti) shyqyr pėr ty qė ka dėshmitarė
PRAP TE PURPU
Kur shkum ishte aty edhe njė burrė qė kishte ardhė nė darkė, garant naj familje. Na pyti tonve pėr emra edhe m'erdh rendi mu me u pėrgjigj. Kjo puna emrit tem ėshtė shumė interesant, se gjithė i nxjerrė disa situata. Masi ja dijsha emrin Qimes (i vetmi emėn qė e pata mbajt n'mend deri at'herė, pėr arsye shumė tė thjeshta), muhabeti, masi qė Joe dhe Rolland u prezentun, shkoi kėshtu:
Plaku: And what is your name?
V: Verqime.
Plaku: HAHAHAHAHAHAHHAHAHA, Beraqime, HAHAHAHAHAHHAHAHAHAHA
Kesh plaku, kesh Purpu, kesh Qime, kesh edhe dy mistreca t'vegjėl. 5 minuta s'po nalėn tuj kesh e tuj thanė "Beraqime, Beraqime, edhe tuj ma bo me gisht." E di qė e kom emnin qesharak, serioz, misterioz, por qė i shti tibetancat me keshė s'e kom bo n'mend kurrė. Kurreshtja na u shtu neve zapadnjakave deri n'maksimum, kur ma n'fund plaku tha:
Plaku: Beraqime in tibetan is mean: Rich-Man. You have lot of money, hahahahahaha.
V: (vetmeveti) ooooo ishalla prej gojės tibetane n'vesh t'zotit (edhe njėkohėsisht i shlirum qė s'e kish domethanien quk apo birrė böthe)
BAGLAT
Bagla gjithkah, se lopėt e yak-at s'i mytshin masi t'shejta. Sa duheshe me u rrujt prej shkallve t'kqija, qaq prej mos me shkelė n'bagla. Nejse, puna ish qė baglat plakat kryesisht anembanė Himalajeve po i mbledhshin kur po u bojshin tė thata, dhe po i pėrdorin pėr flakė. Edhe atė natė Purpu shkoj i murr do bagla edhe i qiti nė zjarr. Rramė qysh rramė nė gjumė, por menxi fjeta nė atė tym.